Özel Haber: Deniz Dalgıç
Arz talep dengesi ile döviz kurlarındaki hareketlilik petrol fiyatlarını yukarı yönlü etkilemeye devam ediyor. Petrol fiyatları güçlü seyrini sürdürürken son olarak ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs 12 aylık brent petrol tahminini 93 dolardan 100 dolara çıkardı. Brent petrolün varil fiyatı 95 dolara dayanırken Enerji Piyasaları Uzmanı Ali Arif Aktürk, petrol piyasasında yaşanan son gelişmeleri ELİPS HABER’e anlattı. Aktürk, vadeli piyasaların spot piyasayı etkilediğini belirterek, “Goldman Sachs bir rapor yayımladı. Rapora göre; 2024 yılının ilk çeyreğinde brent petrolün 107 dolar olması bekleniyor. JP Morgan da benzer durumda. Bu tür bankalar emtia piyasalarında spekülatif davranıyorlar. OPEC’in her ay yayınladığı rapora baktığımızda ise ‘net long pozisyonları’ fiyatın trendini gösterir. Net long pozisyonları açıktan alış demek. Yani vadeli piyasa oyuncuları açıktan alıyor. Bu da ‘petrol fiyatları yükselme trendine girecek’ demek” dedi. Petrol fiyatlarının 2024 yılının ilk çeyreğine kadar 100 doları geçeceğine yönelik beklentisini paylaşan Aktürk, “Tahminime göre 2023 yılının sonuna doğru benzin fiyatları 50 lirayı geçecek” diye konuştu.
“Petrol fiyatları yükselme trendine girecek”
Enerji Piyasaları Uzmanı Ali Arif Aktürk, petrol fiyatlarının artmasının nedenlerini şöyle sıraladı:
“Günlük arz talep dengesi petrol fiyatlarını etkiliyor. Önemli olan vadeli piyasaların bir lokomotif gibi petrol fiyatını etkilemesi. Şu anda Rusya ve Suudi Arabistan OPEC’in kota kararlarına harfiyen uyuyor. Özellikle Rusya şimdiye kadar OPEC üyesi olmamakla birlikte OPEC'le birlikte davranıyordu ama her zaman bu kadar riayet etmiyordu. Şimdi o da bu kota kısıtlarına uyuyor. Bunun psikolojik nedeni var. Ama esas önemlisi vadeli piyasaların spot piyasayı etkilemesi. Geçenlerde Goldman Sachs bir rapor yayımladı. Rapora göre; 2024 yılının ilk çeyreğinde brent petrolün 107 dolar olması bekleniyor. JP Morgan da benzer durumda. Bu tür bankalar emtia piyasalarında spekülatif davranıyorlar. OPEC’in her ay yayınladığı rapora baktığımızda ise ‘net long pozisyonları’ fiyatın trendini gösterir. Net long pozisyonları açıktan alış demek. Yani vadeli piyasa oyuncuları açıktan alıyor. Bu da ‘petrol fiyatları yükselme trendine girecek’ demek. Şu anda spekülatif hareketle bunu yukarı doğru çekmeye çalışıyorlar. Goldman Sachs’ın ‘Brent petrol 107 dolar olacak’ demesi pozisyonun yukarı doğru işaret ediyor. Bu spotu yukarı çekecek.”
“Brent petrol 100 doları geçecek”
Aktürk, petrol fiyatlarındaki artışın ayrıca mevsimsel nedenleri olduğunu belirterek, “Bir nedeni de 25 Mart'ta Türkiye, Irak-Türkiye petrol boru hattını tahkimi kaybettikten sonra kapattı. Oradan günlük 550 bin varil petrol akıyordu. Bu da arzda bir sıkıntı yarattı” dedi. Petrol fiyatlarının artmaya devam edeceğini söyleyen Aktürk, “Literatürde şöyle bir ifade vardır: Her 500 bin varillik kesintinin petrol fiyatlarına 2 dolar etkisi olur. Bu lokasyona göre değişir. Bunları üst üste koyduğumuzda petrol fiyatları 2024’ün ilk çeyreğine kadar 100 doları geçecek” diye konuştu.
“Akaryakıt fiyatlarının artması kaçınılmaz: Benzinin litresi 50 lirayı geçecek”
Aktürk akaryakıt fiyatlarının da ilerleyen aylarda yükseleceğini ifade ederek, şunları dile getirdi:
“Akaryakıt fiyatları 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 10’uncu maddesine göre; en yakın likit piyasa olan İtalya Lavera/Cenova’ya endeksli. Ham petrolün artması ürün fiyatlarını yani hem dizeli hem de benzini ister istemez etkiliyor. Bunlar da kendi dengesi içinde artacaktır. Bizim fiyatlarımızın artması kaçınılmaz. İç piyasamızda dolar artarsa bir de onun etkisi oluyor ama öte yandan ihracatçıların da doların artışıyla ilgili bir beklentisi var. Kimi analist ve ekonomist doların 30-32 lira civarında olacağını öngörüyor. Artarsa onun da akaryakıta etkisi var. Benim tahminim 2023 yılının sonuna doğru benzin fiyatları 50 lirayı geçecek.”
“Stratejik stoklar açılabilir”
Petrol fiyatlarının 2024 yılının aynı döneminde yeniden 80 dolar bandına doğru gerileyeceğine ilişkin beklentisini paylaşan Aktürk, “Amerika Birleşik Devletleri'nde Kasım 2024’te seçimler var. Amerikan seçmeni petrol ve akaryakıt fiyatlarına karşı çok hassas. Biden adayı olacak mı olmayacak mı bilmiyorum ama Demokrat Parti seçimi kazanmak için petrol ve akaryakıt fiyatlarının daha fazla artmasını istemeyecektir. Bu nedenle kendi stoklarını tüm dünyadaki özellikle gelişmiş ülkelerde 90 ya da 120 günlük stratejik stoklar vardır. Onları kullanıma açarsa, ki ben Amerikan seçimlerine doğru, özellikle 2024’ün ikinci ve üçüncü çeyreğinde bekliyorum, petrol fiyatları gevşer. Önümüzdeki yıl bu zamanlarda brent petrolün 80-85 dolar bandına doğru yumuşamasını bekliyorum” ifadelerini kullandı.
