Özel Haber: Deniz Dalgıç
Brent petrol 85 dolar sınırını aşarak, yükselmeye devam ediyor. Petrol ve doğal gaz uzmanı Dr. Zeynep Elif Yıldızel, OPEC+ ülkelerinin 2 Nisan’da almış olduğu 1,1 milyon varil petrol kısıtı kararına işaret ederek, “Biz bu üretim kısıtını eylüle ekime kadar yaşarsak petrol fiyatlarının 90 ila 100 bandına yaklaşacağını tahmin ediyorum” dedi. Bu durumun vatandaşa yansımasının iyi olmayacağını belirten Yıldızel, “Bize ulaşan bütün mallar lojistikle geliyor. Bugün Antalya'dan çıkan yiyecek dolu tırlar Ankara'ya, İstanbul'a, büyük şehirlere geliyor. Benzinle, mazotla geliyor. Dolayısıyla burada bir fiyat artışı göreceğiz. Enflasyonumuz çok kötü etkileyecek. İnanılmaz derecede enflasyon artışına gidecek” diye konuştu. Fiyat artışlarının yaşanmaya devam edeceğini söyleyen Yıldızel, Türkiye’nin iğneden ipliğe her şeyi pahalı tüketen bir ülke konumuna geleceğini sözlerine ekledi.
Enerji Uzmanı Yıldızel, brent petrolün seyrine ilişkin ELİPS HABER’e önemli açıklamalarda bulundu. Yıldızel’e sorduğumuz sorular ve yanıtları şu şekilde:
Üretim kısıtının etkilerini haziran ve temmuz aylarında hissetmeye başlayacağız
Brent petrolün 85.07 dolar seviyesine yükselmesinin nedeni nedir? Brent petrolün seyri nasıl olacak?
OPEC tarafından Brent petrolün fiyatının artması isteniyordu. OPEC 2 Nisan’da yaklaşık 1,1 milyon varil üretim kısıtı kararı aldı. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Irak, Oman, Kazakistan, Kuveyt, Cezayir ve Gabon gibi ülkeler bu kısıta katıldı. Bundan önce de Rusya, Avrupa'nın 60 dolar bandı için mart ayında üretim kısıtlamasına gideceğini belirtmişti. Yaklaşık yüzde 5 de onlar üretimlerini kıstılar. Mayıstan itibaren toplamda yüzde 1,6 milyon varil daha az petrol piyasaya çıkacak. Bu, petrol üzerindeki fiyat baskısını malum bir şekilde arttırdı. Zaten hem Suudi Arabistan'ın hem de bu kısıta katılan diğer Irak, Kuvvet, Gabon gibi OPEC+ dediğimiz ülkelerin amacı petrolü 80 doların altına indirmemekti. Dolayısıyla bu hareketliliğin devam edeceğini düşünüyorum. Bu kısıtın en büyük etkilerini Haziran ve Temmuz aylarında hissetmeye başlıyor olacağız.
Bunun nedenine baktığımızda, Suudi Arabistan, Rusya'nın petrolünü alıp satıyor. Bunu ister Rusya'ya yardım, isterseniz Rusya'nın petrolünden para kazanmak gibi düşünün. Burada biraz güçler değişmeye başladı. Güç dengelerinin değişmesi petrol fiyatlarına yansıyacaktır. Günün sonunda OPEC’in bu davranışı ‘Rusya'nın yanında yer almak’ oluyor. Çünkü petrol fiyatlarının düşmesini hiçbirisi istemiyor. Bu durum, Rusya’nın da diğer OPEC ülkelerinin de işine gelmiyor. Bir güç birlikteliği, bir oluşum oluşturmuş gibi görünüyor.
Petrol fiyatları 90 ila 100 dolar bandına yaklaşacak
Şu an 85,07 dolar seviyesine çıkan brent petrol ne kadar yükselecek?
1,1 milyon varillik üretim kısıtı dediğimiz bu birlikteliğin ne kadar uzun süreceğini öngöremiyoruz. Ama ben uzun süreceğini tahmin ediyorum. Eğer biz bu üretim kısıtını eylüle ekime kadar yaşarsak petrol fiyatlarının 90 ila 100 bandına yaklaşacağını tahmin ediyorum. Hatta 100 dolara daha çok yaklaşacağını tahmin ediyorum.
İnanılmaz derecede enflasyon artışına gidecek
Brentteki bu artışların vatandaşa yansıması ne olacak?
Günün sonunda bu durumun vatandaş olarak bize yansıması hiç iyi olmayacak. Sonuçta biz de petrolü vergilerden dolayı çok pahalı kullanan ülkelerden biriyiz. Petrolün fiyat artışı bunu daha da arttıracaktır. Vatandaş olarak bazen şöyle eksik düşünülüyor: “Ben arabamı kullanmam otobüsle giderim.” Bu çok sığ bir düşünce. Sonuçta bize ulaşan bütün mallar lojistikle geliyor. Bugün Antalya'dan çıkan yiyecek dolu tırlar Ankara'ya, İstanbul'a, büyük şehirlere geliyor. Benzinle, mazotla geliyor. Dolayısıyla burada bir fiyat artışı göreceğiz. Enflasyonumuz çok kötü etkileyecek. İnanılmaz derecede enflasyon artışına gidecek.
Doğru düzgün ekonomik kararlar almış olsaydık ve doğru düzgün enerji politikalarımız olsaydı bu duruma ‘dur’ diyebilirdik. Belki o zaman bunu biraz daha hafif atlatabilirdik. Maalesef ikisi de yok. Dolayısıyla biz vatandaş olarak iğneden ipliğe, maruldan, domatese, soğana, patatese her şeyi pahalı bir yer konumuna geleceğiz. Bundan kaçışımız yok. Bunlarda bir daha artış olacak. Çok üzücü.
Artışın önüne geçmek için yapılabilecek bir şey yok
Brent petroldeki fiyat artışının önüne geçmek için ne yapılması gerekiyor?
Bu artışın önüne geçmek için yapılabilecek bir şey yok. Çünkü üretim yapan ülkeler bu kararı aldılar. Dolayısıyla biz tüketen ülkelerin yapabileceği hiçbir şey yok. Petrol fiyatlarını kontrol eden OPEC + dediğimiz ülkeler. Bizim ülke olarak yaptırım gücümüz olmayacaktır. Sonuçta hepimizin bu petrolü kullanması gerekiyor. Bana göre buradaki en büyük sıkıntı Avrupa'nın Rus petrolüne koymaya çalıştığı 60 dolar tavanı. Bence Avrupa, Rusya-Ukrayna Savaşı'nda rasyonel olmayan şekilde savaşı yönetmeye çalışıyor. İlginç kararlar alıyor. Avrupa Birliği anladığım kadarıyla kendini çok güçlü görüyor ama bu gücünün olmadığını da görüyoruz.
