BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) tarafından 2024 yılı için "Sudan Bölgesel Mülteci ve İnsani Müdahale Planı"nın başlatılması dolayısıyla ortak açıklama yapıldı.
Açıklamada, OCHA ve BMMYK'nin, savaştan zarar gören Sudan'daki sivillerin ve komşu ülkelere kaçan Sudanlıların en acil insani ihtiyaçlarının karşılanması için toplam 4,1 milyar dolar tutarında yardım çağrısı yapıldı.
Sudan'da Nisan 2023'te başlayan çatışmalar nedeniyle yaklaşık 25 milyon kişinin yardım ve korumaya ihtiyacı olduğu bildirilen açıklamada, Sudan'dan 1,5 milyondan fazla kişinin Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Mısır, Etiyopya ve Güney Sudan'a kaçtığı aktarıldı.
Açıklamada, "Sudan'da çatışmaların yayılması, dünyanın en büyük yerinden edilme ve koruma krizlerinden birini oluşturdu. Ülkedeki açlık had safhada, yaklaşık 18 milyon insan akut gıda güvensizliğiyle karşı karşıya." ifadesi kullanıldı.
Sudan'daki yoğun çatışmaların kritik sivil altyapıya zarar vermeye devam ettiği kaydedilen açıklamada, çatışmalardan etkilenen eyaletlerdeki sağlık tesislerinin neredeyse 4'te 3'ünün hizmet dışı olduğu belirtildi.
Ülkede yaklaşık 19 milyon çocuğun okula gidemediği vurgulanan açıklamada, insan hakları ihlallerinin oldukça yaygın olduğuna işaret edildi.
Açıklamada, OCHA'nın Sudan'daki insani ihtiyaçlar ve müdahale planı için 2,7 milyar dolar değerinde yardım çağrısında bulunduğu, bununla 14,7 milyon insana ulaşmayı planladığı aktarıldı.
BMMYK'nin ise bölgesel mülteci müdahale planı kapsamında 1,4 milyar dolarlık yardım çağrısı yaptığı ve Sudan'a komşu 5 ülkedeki 2,7 milyon kişiye yardım etmeyi planladığı kaydedildi.
BM'nin bu yıl Sudan ve bölgedeki 17,4 milyon kişiye yardım etmeyi planladığı bilgisi de paylaşıldı.
"Geçen yıl yardım çağrının yarısından azı finanse edildi"
Açıklamada görüşlerine yer verilen BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths, Sudan'da 10 aydır devam eden çatışmaların, halkı güvenlik ve geçim kaynağı dahil her şeyden yoksun bıraktığını belirtti.
Bağışçıların cömertliğinin Sudanlıların yiyecek ve beslenme, barınma, temiz su ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli rol oynadığının altını çizen Griffiths, "Geçen yıl yardım çağrılarının yarısından azı finanse edildi. Bu yıl, daha iyisini ve artan bir 'öncelik' duygusuyla yapmalıyız." ifadelerini kullandı.
BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, kısa süre önce Etiyopya'da ve Sudan'da yerinden edilmiş ailelerle buluştuğunu, bu kişilerin evlerine dönebilmek için barış istediklerini ve desteğe ihtiyaçları olduğunu aktardı.
Grandi, "Uluslararası toplumu, Sudan halkına olan desteğini artırmaya çağırıyorum. Onların çok fazla yardıma ihtiyacı var ve buna şimdi ihtiyaçları var." değerlendirmesinde bulundu.
Sudan'da iç savaş
Sudan, 2023 Nisan ayı ortasından bu yana Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan komutasındaki ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında şiddetli çatışmalara sahne oluyor.
HDK ve ordu, Aralık 2018'deki halk ayaklanması sonrasında yönetimi ele geçirip, yaklaşık 30 yıl iktidarda kalan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'in Nisan 2019'da devrilmesinin ardından sivillerin katılımıyla oluşturulan hükümette yer almış, 2021'de ise sivil hükümete karşı birlikte darbe düzenlemişti.
Ordu ve HDK'nin, askeri ve güvenlik reformu kapsamında HDK'nin orduya entegrasyonu meselesinde anlaşmazlığa düşmesinin ardından nisan ortasında iç savaş patlak vermişti.
BM göre, dünyanın en büyük yerinden edilme krizinin yaşandığı Sudan’daki çatışmalar sonucu 13 binden fazla kişi hayatını kaybetti, 6 milyon kişi ülke içinde başka şehirlere, 1,7 milyon kişi de çevre ülkelere kaçtı.
