Türkiye’de son 37 aydır kesintisiz bir şekilde yükselen gıda fiyatları ve yüksek enflasyon süreci açlık ve yoksulluk riskini yükseltmeyi sürdürüyor. Temel gıda fiyatlarında kaydedilen yüksek oranlı artışlar dört kişilik bir ailenin açlık sınırını haziranda 144 lira daha artırarak 11 bin 954 liraya çıkarırken, 1 Temmuz itibarıyla 11bin 406 liraya çıkarılan asgari ücret, henüz ödenmeden açlık sınırının altında kaldı.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, açlık-yoksulluk sınırı araştırmasının 2023 yılı haziran ayı sonuçlarını açıklandı. Buna göre, açlık sınırı haziran ayında bir önceki aya kıyasla 144 lira yükselirken, gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcama 112 lira azalış göstererek 19 bin 230 liraya düştü. Her ikisinin toplamından oluşan yoksulluk sınırı önceki aya kıyasla 33 lira artış gösterdi. Bir yıl öncesine kıyasla açlık sınırı 5 bin 179 lira, gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcama 5 bin 869 lira yükseldi. Yoksulluk sınırı ise son yılda toplam 11 bin 45 lira arttı.
Açlık sınırı
Ankara’da en fazla alış-veriş yapılan marketlerden derlenen fiyatlara göre, dengeli beslenebilmek için et- balık- yumurtaya aylık olarak harcanması gereken tutar haziranda bir önceki aya kıyasla 192 lira azlaış gösterdi. 2022 yılının aynı ayına kıyasla bin 535 lira yükselerek 3 bin 262 liraya çıktı.
Kuru bakliyat için yapılması gereken harcama önceki aya kıyasla 4 lira, önceki yılın aynı ayına kıyasla 82 liralık yükselişle 260 liraya çıktı. Süt, yoğurt ve peynir için yapılması gereken harcama bir önceki aya kıyasla 8 lira artış göstererek 2 bin 775 liraya çıkarken, son bir yıllık dönemde ise 886 lira arttı. Meyve için harcanması gereken para haziranda 274 lira, önceki yılın aynı ayına kıyasla 589 lira yükselerek bin 254 liraya çıktı. Sebze harcaması önceki aya kıyasla 71 lira, önceki yılın aynı ayına kıyasla 610 lira yükselerek bin 434 lira olarak kaydedildi.
Ekmek, un ve makarna gibi ürünler için yapılması gereken harcama haziran ayında değişim gösteremeyerek bin 86 lirada kaldı. Pirinç ve bulgur harcamalarında artış ya da azalış kaydedilmeyerek 532 lira oldu. Yağ için yapılması gereken harcama ise 29 lira azalarak 308 liraya düştü.
Şeker, bal, pekmez, reçel gibi gıda maddelerine yapılması gereken harcama haziran ayında 5 lira yükselerek 808 liraya yükseldi. Aynı ailenin zeytin için yapması gereken harcama 232 liraya çıktı.
Yetişkin erkek için 2 bin 800, yetişkin kadın için 2 bin 200, genç için 3 bin ve çocuk için de bin 600 kalori esas alınarak yapılan hesaplamaya göre haziran ayında açlık sınırı yetişkin erkek için 3 bin 490 lira, yetişkin kadın için 2 bin 740 lira, çocuk için bin 989 lira ve genç için ise 3 bin 735 lira olarak kaydedildi.
Gıda dışı harcamalar
Yoksulluk sınırının belirlenmesinde gıda dışı gereksinimlerin fiyat artışları esas alınarak yapılan araştırmaya göre, dört kişilik bir ailenin gıda dışındaki gereksinimlerini “yoksunluk hissi duymadan” karşılayabilmesi için gereken harcama tutarı da mayısta 112 lira azalış göstererek 19 bin 230 liraya düştü.
Haziran ayında dört kişinin giyim ve ayakkabı harcamaları bin 94 liraya çıkarken, barınma (kira dâhil) harcamaları 3 bin 626 liraya düştü, ev eşyası harcamaları 2 bin 764 lira, sağlık harcamaları 921 lira oldu. Ulaştırma harcamaları 5 bin 298 liraya yükseldi, haberleşme harcamaları 845 lira, eğlence ve kültür harcamaları 743 lira, eğitim harcamaları 483 lira, tatil-otel harcamaları 2 bin 166 lira ve çeşitli mal ve hizmetlerle ilgili harcamalar bin 291 lira olarak kaydedildi.
Yoksulluk sınırı
Gıda dışı harcamaların toplam tutarını gösteren yoksulluk sınırı ise haziran ayında 33 lira daha yükselerek 31 bin 185 liraya çıktı. Yoksulluk sınırında, son bir yıllık dönemdeki yükseliş 11 bin 45 lira oldu.
