Yeni Şafak köşe yazarı Ahmet Ünlü ‘Asgari ücret artışı 260 bin 55 TL net maaş alacak esnaf oda başkanlarını sevindirdi’ başlıklı yazısında esnaf odası başkanlarının üye sayısına göre aldıkları maaşları gündeme getirdi.
Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun aylık ücretler ve huzur haklarını düzenleyen 56’ncı maddesinde ücretlerin asgari ücrete endekslendiğini belirten Ünlü, “Kanuna göre yönetim kurulu başkanlarına yapılacak ücret ödemeleri üye sayılarına göre asgari ücretin katları şeklinde belirlenmektedir. Buna göre, Konfederasyonda genel başkana asgari ücretin on katı olan 260.055 TL ödenebilecektir” dedi.
Ahmet Ünlü’nün üye sayısına göre kimin ne kadar maaş aldığını yazdığı yazının tamamı şöyle;
“Asgari ücret 1/1/2025-31/12/2025 tarihleri arasında aylık brüt 26.005,5 TL, net ise 22.104 TL olarak açıklandı. Buna göre asgari ücrete yüzde 30 oranında artış yapılmıştır. Bu artış asgari ücretlileri çok fazla sevindirmedi. Hayat şartlarını düşündüğümüzde asgari ücretle çalışanlara hak vermemek mümkün değildir.
Daha önce de ifade ettiğimiz üzere asgari ücretteki artışlar 85 milyonu doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir. Kimilerinin eline geçen ücret tutarı artarken kimilerinin de üzerindeki mali yük artmaktadır. Bu bağlamda yönetim ve denetim kurulu ücretlerinin asgari ücretin katları şeklinde olduğu kurumlarda asgari ücret artışıyla birlikte bazılarının yönetim ve denetim kurulu ücretleri de ister istemez % 30 oranında artmıştır. Asgari ücret sadece bunları sevindirdi. Baştan söyleyelim birilerinin aldığı maaşla herhangi bir derdimiz yoktur ve olamazda. Konulara ilkesel baktığımızın bilinmesini baştan söyleyelim.
Bazı esnaf oda başkanlarının net maaşı 260 bin 55 tl oldu
Asgari ücret artışının en fazla sevindirdiği grup asgari ücretle çalışanlardan ziyade bazı oda başkanları olmuştur. Çünkü 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun aylık ücretler ve huzur haklarını düzenleyen 56’ncı maddesinde ücretler asgari ücrete endekslenmiştir.
Buna göre, esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yönetim kurulu üyelerinin huzur hakları, yönetim kurulu başkanı ve başkan vekilleri ile denetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerine verilecek aylık ücretler ile merkez dışından genel kurul, başkanlar kurulu, yönetim kurulu, denetim kurulu ve disiplin kurulu toplantılarına katılacak üyelere ve bunların görevlendirilmelerinde ödenecek yolluk ve konaklama ücretleri, aşağıda belirtilen hadleri aşmamak kaydıyla ilgili esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurullarınca belirlenmektedir. Genel kurullarda yapılan oylamada ise genellikle kanundaki limitler oylanarak kabul edilmektedir.
Kanuna göre yönetim kurulu başkanlarına yapılacak ücret ödemeleri üye sayılarına göre asgari ücretin katları şeklinde belirlenmektedir. Buna göre odalarda üye sayısı;
1- 100-500 olan odalarda asgari ücret 26.005,5 TL,
2- 501-1500 olan odalarda asgari ücretin iki katı olan 52.011 TL,
3- 1501-3000 olan odalarda asgari ücretin üç katı olan 78.016,5 TL,
4- 3001-10000 olan odalarda asgari ücretin dört katı olan 104.022 TL,
5- 10001 ve daha fazla üyesi olan odalarda asgari ücretin beş katı olan 130.027,5 TL, olarak ödenebilecektir.
Ayrıca birliklerde üye oda sayısı;
1- 25’e kadar olanlarda asgari ücretin üç katı olan 78.016,5 TL,
2- 26-50 olanlarda asgari ücretin dört katı 104.022 TL,
3- 51-100 olanlarda asgari ücretin beş katı olan 130.027,5 TL,
4- 101-150 olanlarda asgari ücretin altı katı olan 156.033 TL,
5- 151 ve daha fazla olanlarda asgari ücretin yedi katı olan 182.038,5 TL, olarak ödenebilecektir.
Diğer yandan federasyonlarda üye oda sayısı;
1-50’ye kadar olanlarda asgari ücretin beş katı olan 130.027,5 TL,
2- 51-100 olanlarda asgari ücretin altı katı olan 156.033 TL,
3- 101 ve daha fazla olanlarda asgari ücretin yedi katı olan 182.038,5 TL, olarak ödenebilecektir.
Konfederasyonda genel başkana ise asgari ücretin on katı olan 260.055 TL ödenebilecektir.
Yönetim kurulu başkan vekillerine ödenecek ücret ise yukarıda belirtilen tutarların 2/4’ü oranında belirlenmektedir. Denetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerine ise yukarıda belirtilen tutarların 1/4’ü oranında belirlenmektedir.
Aylık ücret almayan yönetim kurulu üyelerine katıldıkları toplantı başına yukarıda belirtilen tutarların 1/5’i huzur hakkı ödemesi yapılmaktadır. Bu ücretler brüt asgari ücret üzerinden net olarak ödenir.
Harcırahlar da asgari ücrete orantılı ödenmektedir
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yetkili organ üyelerinin;
- Yurt içi harcırahları, asgari ücretin 1/5’i olan 5.201,1 TL’den,
- Yurt dışı harcırahları ise en yüksek devlet memuruna ödenen günlük harcırahtan fazla olamayacaktır.
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarında birden fazla organda görevli olanlar, bu görevlerine ait ücretlerden yüksek olanı alırlar. Ayrıca aylık ücret alanlara huzur hakkı ödenmez.
Meslek odalarının iştiraklerinde ücretler kontrol altına alınmalıdır
Organ üyeleri, meslek kuruluşları iştiraklerinden en fazla birinden ücret alabilirler. Ancak iştiraklerden alınacak ücrete bir sınırlama getirilmemiştir. Bu durumun suiistimale açık olduğunu hatırlatmaya gerek yoktur diye düşünüyoruz. Bu konuya çeki düzen verilmesi gerekmektedir. Nitekim basına yansıyanlara bakıldığında işin çığırından çıktığı görülecektir.
Böyle gelmiş olsa da böyle gitmemelidir
Yukarıda açıklamış olduğumuz 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun aylık ücretler ve huzur haklarına ilişkin hususlardır. Görüleceği üzere asgari ücret sadece asgari ücretle çalışan garibanları sevindirmedi. En fazla esnaf ağalarını sevindirmişe benziyor. Zira maaşlarına bir çırpıda % 30 oranında artış yapılmıştır. Bunların aldıkları başka maaşları bilemiyoruz. Çünkü bazılarının çok fazla yerde yönetim kurulu üyeliği olduğunu belirtmemiz gerekiyor.
Sonuç olarak başka kanunlarda yer alan benzer düzenlemeler de masaya yatırılarak esnafların dişinden tırnağından arttırarak verdiği aidatların daha dikkatli kullanılması sağlanmalıdır. Sonuna kadar şeffaf uygulama yapılmasına zorlanmalıdır. Dolayısıyla çıkarılacak bir kanunla bu konunun suiistimal edilmesinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Bize göre tavan ücret ise en yüksek devlet memuru maaşı olmalıdır.
Ayrıca, odaların internet sayfalarında başkanların ve diğer yöneticilerin aldığı her türlü ücret açıklanmalıdır. Böylece başkanlar üyelerinden utanarak yüksek ücret almaya cesaret edemezler. Israrla ve sabırla birilerinin bizi duymasını bekliyoruz. Şu ana kadar duyan olmadı ama çıkmadık candan ümit kesilmez.
