Aort yırtılması veya diseksiyonu, vücudun en büyük damarı olan aortun iç katmanlarında bir yırtık oluşması durumudur. Bu ciddi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durumdur, çünkü yırtık kanın damar katmanları arasında ilerlemesine ve damarın yırtılmasına yol açabilir. Aort damarı yırtılması genellikle yüksek tansiyon, damar duvarlarında zayıflık gibi durumlar veya travma sonucu meydana gelir. Erken tanı ve tedavi hayati önem taşır, çünkü durum hızla kötüleşebilir.
Aort yırtılması (Diseksiyonu) nedir?
Aort damarı yırtılması (diseksiyonu), kanı kalpten vücudun geri kalan kısmına taşımakla görevli arter olan aortta meydana gelen ciddi bir durumdur. Aynı zamanda aort vücuttaki en büyük kan damarıdır. Aortun taşıdığı kan vücut bakımından hayati öneme sahip olan oksijen bakımından zengindir.
Aort duvarı; iç katman orta katman ve dış katman olmak üzere üç doku katmanından oluşur. Aort diseksiyonu; aortta meydana gelen basınç veya zayıflamış bir iç bölgesindeki yırtılma ile bir anda oluşur. Kanın yırtık boyunca akması diğer katmanların da deforme olmasına neden olabilir. Bu durumda vücutta akan kan yavaşlayabilir, kan akışı durabilir hatta aort tamamen yırtılabilir.
Aort damarı yırtılması (diseksiyonu) nadir yaşanan bir durumdur fakat acil müdahale edilmezse yaşamı ciddi şekilde tehdit edebilir. Belirtileri her zaman hissedilmeyebilir ve bu durum her yaştan insanın başına gelebilir.
Aort damarı yırtılması neden olur?
Aort damarı yırtılmasının (diseksiyonu) kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri bulunur ve yırtılma bir kaç nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenler kısaca şöyle listelenebilir;
- Aort duvarlarını oluşturan hücrelerin altta yatan bazı nedenlere bağlı olarak zayıflaması nedenlerden biri olabilir. Aort damarındaki bu zayıflama uzun yıllar boyunca siz hissetmeden yavaşça ilerleyebilir.
- Yüksek tansiyon da aort dokunuzu zayıflatarak diseksiyona neden olabilir. Yüksek tansiyon ile birlikte yüklenen stres bazı kişilerde aort duvarının zayıflaması ve buna bağlı gelişen yırtılmayla sonuçlanabilir.
- Marfan sendromu gibi doğuştan kaynaklanan bağ dokusu rahatsızlıkları veya aileden genetik olarak aktarılan problemler.
- Kalbinizden çıkan ana arter olan aortta meydana gelen aort anerizması denen çıkıntı.
- Bir otoimmün hastalığı olan ve kan damarlarında iltihaplanmaya ve doku hasarına neden olan vaskülit.
- Araba kazası veya yüksek bir yerden aniden düşme gibi göğüste oluşan travmatik yaralanmalar.
Aort yırtılması belirtileri nelerdir?
Aort damarı yırtılması (diseksiyonu) uyurken veya dinlenirken aniden gelişebilen bir rahatsızlıktır ve en yaygın özelliği de bir anda ortaya çıkan şiddetli ağrıdır. Diğer yaygın belirtiler ve semptomlar şu şekilde sıralanabilir;
- Sırtın üst kısmında veya göğüste meydana gelen bıçaklanma veya yırtılma hissi olarak tanımlanabilecek ani ve şiddetli bir ağrı
- Bayılma ve baş dönmesi
- Bilinç kaybı
- Mide bulantısı
- Şiddetli karın ağrısı
- Zayıf nabız
- Felce benzer vücudun bir kısmında güçsüzlük
- Görme kaybı
- Nefes darlığı ve konuşma güçlüğü
