Dursun ERKILIÇ
KKTC’de konser sırasında sahnede geçirdiği rahatsızlık sonucu hayatını kaybeden Volkan Konak’ın, yıllar önce, öldükten sonra toprağa gömülmek istemediğini söylemesi ve ‘yakılmak istiyorum’ vasiyetinde bulunması, ülkemizdeki ölü yakmayla ilgili mevzuat ve uygulamaları da gündeme getirdi.
Oluşan tartışmaya, Konak’ın, “Siz sevenlerime vasiyetimdir, ne olur ben ölünce gömmesinler beni toprağa. Yaksınlar benim tüm bedenimi. Ve bir kutuya koyup Karadeniz'imin üstüne bir helikopterle savursunlar tüm küllerimi. Özellikle de Trabzon'umun üstüne.” sözleri zemin oluştururken, Adli Bilimciler Derneği Başkanı Prof. Dr. İ. Hamit Hancı da ‘ölü yakma’ ile ilgili dünden bugüne yaşanan süreci kamuoyu ile paylaştı.
‘Kremasyon / ölüleri yakarak gömme’ ve ‘krematoryum / kremasyon fırını’ konularıyla ilgili bilimsel ve yasal açıklamalarda bulunan Prof. Hancı’nın açıklamalarına göre; “Cumhuriyet’in ilk yıllarında, öldükten sonra yakılma talebinde bulunacak kişiler düşünülerek krematoryum kurmanın hukuki altyapısı sağlanmıştır.”
Türkiye’nin ilk ölü yakma fırını
Prof. Hancı, “Ayrıca kanunda, yakılmak isteyen vatandaşların kremasyon işleminin nasıl gerçekleştirilebileceği açıkça anlatılmıştır.” diyerek şu bilgileri verdi:
- Krematoryum uygulaması sadece hukuki güvenceyle sınırlı kalmamış, uygulamaya da geçilmiştir.
Bu günkü Zincirlikuyu Mezarlığı’nda, Türkiye’nin ilk krematoryumu kullanıma hazır hale getirilmiştir.
- 1931 yılında Ölüleri Yakma Cemiyeti’ni kurulmuştur. Bu dernek, gazetelere ilanlar vererek öldükten sonra yakılmak isteyenlere hizmet verdiğini açıklamıştır.
- Ancak kimse öldükten sonra yakılma işlemi için başvurmamıştır.
- Bir süre sonra krematoryum atıl kaldığı ve örf-âdetle bağdaşmadığı için kapatılmıştır
- Krematoryumun bulunduğu yere bir garaj inşa edilmiştir.
- Kapatılan Zincirlikuyu Krematoryumu’nun ardından bir yenisi yapılmamıştır.
Ankara’da ölü yakma uygulaması oldu mu?
- Belediye Başkanı Vedat Dalokay, Ankara’da 1970’lerde benzer bir girişimde bulunmuş ancak gerçekleştirememiştir
- Yabancı sayısının giderek arttığı Antalya’da, cenaze hizmetleri veren bir şirket 2004 yılında krematoryum kurmak için girişimde bulunmuş fakat başarısız olmuştur.
- Bugün Türkiye’nin farklı yerlerinden farklı grupların öldükten sonra yakılmaya yönelik taleplerinin bir karşılığı yoktur.
Gerekli teçhizat ve izinler mevcut değildir
İslami açıdan caiz görülmemektedir.”
