ATO, Sağlık Bakanlığı'nın yayımladığı Sağlık İstatistikleri Yıllıkları ile ilgili yazılı açıklama yaptı. Verilerin sınırlı olduğunu fakat yayımlandığı haliyle bile sağlık sistemindeki sorunların gözler önüne serildiği belirtilen açıklamada, şöyle dendi:
"Bakanlık verilerini başka kurum raporları ile karşılaştırdığımızda, sağlık sisteminde sorunların kronikleşerek yapısal hale büründüğü ortadadır. Piyasacı ve popülist politikalar sonucunda tıp etiği değerlerinin alaşağı edildiği bu dönemde çektiğimiz fotoğraf ile şunları görüyoruz: Başvuru patlaması sağlık sistemini yoruyor. Anne-bebek ölümleri oranları yükseliyor. Okula aç giden, yetersiz ve dengesiz beslenme nedeniyle gelişim sorunları yaşayan çocuk nüfusu artıyor. Aşı reddi dâhil olmak üzere, gerici tıp uygulamaları ve yetersiz aşılama toplumsal sağlığı açısından risk yaratıyor.
2024 yılının bitmesine az bir zaman kalmışken Sağlık Bakanlığı tarafından 2023 yılına ait sağlık verileri sınırlı bir şekilde paylaşıldı. Sağlık İstatistikleri Yıllıklarından farklı olarak, ön bilgilendirmeye yönelik Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2023 Haber Bülteni, yayımlandığı haliyle bile sağlık sistemindeki sorunları gözler önüne seriyor. Sağlık sistemini piyasalaştırarak hizmet sunumundaki niteliği düşüren, buna karşılık iş yükümüzü artırarak çalışma koşullarını ağırlaştıran Sağlıkta Dönüşüm Projesi’nin yıkıcı etkilerini daha net görebiliyoruz."
"Sorunları çözme girişimleri yeni sorunlara yol açıyor"
2023 yılında hekime müracaatın olağanüstü seviyede arttığı vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:
"2002 yılında tüm basamaklarda hekime müracaat 208 milyon 966 bin iken, 2023 yılına geldiğimizde 1 milyara dayanmıştır. Birinci, ikinci ve üçüncü basamakta toplam 973 milyon 519 binlik astronomik ve olağanüstü bir başvuru seviyesiyle karşı karşıyayız. Hastane ve hekime başvuru sayılarının artışı sistemi kilitleyerek muayene sürelerini 5 dakikaya ve altına çekiyor, kimi branşlarda randevu krizine neden oluyor. Sağlık çalışanlarını daha fazla esnek ve güvencesiz çalıştırma, angarya görev dayatma stratejisi ile bu sorunları çözme girişimleri ise yeni sorunlara yol açıyor.
Özel sektörün sağlıktaki hacmini büyütmek amacıyla kamudan özele daha yoğun kaynak aktarımı yapılıyor. 2002 yılında 774 kamu hastanesi, 50 üniversite hastanesi, 271 özel hastane varken; 2023 yılı itibariyle 933 kamu hastanesi, 68 üniversite hastanesi, 565 özel hastane faaliyet gösteriyor. Özel sektör, kamu sektörüne göre 20 yılda 2 kattan fazla büyürken, sağlık sektörünün üçte birini kontrol ediyor. Buna paralel şekilde özel sektör sağlık harcamaları da neredeyse yüzde 100'e ulaşmış durumda. TÜİK’in en son duyurduğu Sağlık Harcamaları İstatistikleri'ne göre, genel devlet sağlık harcaması bir önceki yıla göre yüzde 65.4 artış gösterirken, özel sektör sağlık harcaması ise yüzde 94.4 oldu.
"Türkiye’de kızamıktan hiç ölüm bildirilmemesi gerçeklikten uzaktır"
Kızamık vakalarında kritik artış dikkat çekiyor. 2022 yılında 103 vaka görülmüşken, 2023 yılında 5 bin 88 kızamık vakası kayıtlara geçti. Bunun 3 bin 571’i yerli, bin 517’si yabancı vakadır. 5 bin üzerindeki vaka sayısına rağmen, yüzde 2-15 oranında ölüme yol açan kızamıktan Türkiye’den hiç ölüm bildirilmemesi ise gerçeklikten uzaktır.
"Hekimlik mesleği, ağır çalışma koşulları altında yıpratılıyor"
Sağlık üretmeyen bu sistemin hekimler üzerindeki etkileri ise sayılamayacak kadar çoktur. En az 6 yılı tıp fakültesinde olmak üzere, hayat boyu öğrenmenin devam ettiği, 20 yıl gibi bir sürede profesyonelleşmenin kazanılabildiği hekimlik mesleği, ağır çalışma koşulları altında yıpratılıyor.
Ülkemizin ihtiyacı; piyasa-yönelimli Sağlıkta Dönüşüm Programı yerine, eşitlikçi ve kamucu sosyalleştirme ilkelerini esas alan, laik, bilimsel ve çağdaş sağlık sistemidir. Yoksullaşmanın, gelirde ve vergide adaletsizliğin yoğunlaştığı bu dönemde sosyoekonomik eşitsizlikler daha da derinleşirken, nitelikli sağlık hizmetini ve sosyal güvenliği sağlayacak politikalar hayata geçirilmelidir."
