Avrupa Birliği (AB) ile Tunus arasında, Avrupa’ya göçü caydırmak için diğer adımların yanı sıra AB'nin Tunus’a mali ve teknik destek sağlamasını öngören bir mutabakat zaptı imzalandı. Uluslararası Af Örgütü Avrupa Enstitüleri Ofisi Direktörü Eve Geddie, "Hatalı bir muhakemeye dayanan ve yetkililerin işlediği ciddi insan hakları ihlallerine dair gitgide artan kanıtlara rağmen imzalanan bu anlaşma, halihazırda başarısız olmuş göç politikalarının tehlikeli bir biçimde genişlemesine yol açacak. Anlaşma, AB'nin Tunus Cumhurbaşkanı ve hükümetinin gittikçe daha baskıcı hale gelen tavrını kabullendiğine işaret ediyor. Tunus yetkililerinin Sahra Altı Afrikalı göçmenlere karşı şiddet ve ihlalleri artarken alınan bu karar, önceki benzer anlaşmalardan hiç ders çıkarılmadığını gösteriyor. Bu da AB'yi er geç yaşanacak acılarda suç ortağı yapar” diye konuştu.
“Başarısız politikalara girişmektedir”
"Tunus ve AB bu anlaşmayı imzalamaya hazırlanırken Tunus yetkilileri aynı günlerde aralarında çocukların da bulunduğu yüzlerce kişiyi Tunus'un çöl sınırlarında, başlangıçta su, gıda ve barınma imkanı olmadan mahsur bırakmıştı" diyen Geddie, "AB liderleri politikalarını ve fonlarını, sınırları güvenli bir biçimde geçmeye çalışan insanlar için güvenli ve yasal yollar sağlamak yerine onları bir yerde tutmaya ve sınır denetiminde dış kaynak kullanmaya odaklayarak bir kez daha, temel insan hakları standartlarının utanmazca hiçe sayılmasına dayanan başarısız politikalara girişmektedir” ifadelerini kullandı.
Arka Plan
Mutabakat zaptı, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said'in Pazar günü Tunus'ta gerçekleştirdiği toplantının ardından Avrupa Birliği Komisyonu Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi ile Tunus Dışişleri, Göç ve Yurt Dışındaki Tunuslular Bakanı Munir Ben Rjiba arasında imzalandı. Tunus'a mali destek sağlamayı öngören mutabakat zaptı mültecilerin Avrupa'ya ulaşmasını engellemeyi, Avrupa'da kalma izni olmayan Tunuslulara yönelik geri göndermeleri artırmayı ve başka ülke uyruklu kişilerin Tunus'tan üçüncü ülkelere gönderilmesini kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Önemli güvenceleri içermiyor
Anlaşma, sivil topluma danışılmadan müzakere edildi ve insan haklarıyla ilgili önemli güvenceleri içermiyor. Tunus ve AB liderlerinin imza sonrası düzenlediği basın toplantısına gazeteciler davet edilmedi. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said 2021'de parlamentoyu feshettiğinden beri neredeyse tüm yetkileri kendisinde topladı. Yetkililer, muhalefetteki isimlerden ve cumhurbaşkanını eleştirdiği varsayılan diğer kişilerden oluşan en az 72 kişi hakkında çeşitli suçlardan soruşturma açtı, hatta bazılarını tutukladı.
