Türkiye ekonomisi 2023'te yüzde 4.5 büyüme kaydederken tarım sektörü yüzde 0.2 daraldı.
Tarım sektöründe dördüncü çeyrekte önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 gibi sınırlı bir büyüme gerçekleşirken, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,5 büyüme yaşandı.
Tarım sektörü yıllık bazda son 3 yılın ikisinde küçüldü. 2021'de yüzde 3 daralan sektör, 2022'de yüzde 1,3 büyüme kaydetmişti.
Sektörler bazında bakıldığında ise tarım küçülen tek sektör oldu. Finans ve sigorta sektörünün yüzde 9,0 büyüdüğü 2023'te inşaat sektörü yüzde 7,8 ve hizmetler sektörü yüzde 6,4 büyüdü. Gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,7 büyürken, sanayi sektörü ise yüzde 0,8 büyüme kaydetti.
Tarım sektöründe özellikle hayvansal üretimde yaşanan sıkıntılar büyümeyi negatif etkiledi. 2023 yılında azalan büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığı, yem tüketim trendindeki yavaşlama büyüme kompozisyonu olumsuz etkiledi. Çiftliklerde kapasitelerin altında hayvan varlığı, işletmelerinin bir kısmının boşalması ve kapanması sonucu sektörden çıkışların da hızlanması büyümeyi sekteye uğratan etkenler arasında gösteriliyor.
Bitkisel üretim açısından tohum ve gübre tarafındaki görece zayıf talep seyrin yanısıra üretim ve fiyatlamalarda yaşanan sıkıntılar da daralmaya etki eden diğer faktörler arasında sıralanıyor.
Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Uysal, tarımdaki daralmanın kırmızı alarm niteliğinde olduğunu ifade ediyor.
Tarım küçülürken gıda fiyatları ucuzlar mı?
"Tarımsal üretim gerilerken, vatandaşın ucuz gıdaya ulaşması nasıl mümkün olacak?" sorusunu yönelten Prof. Dr. Uysal, "Tarımsal üretim son üç yılda ortalama binde 7 küçüldü. Milyonlarca sığınmacıyla birlikte nüfus artarken tarımsal üretimin azalması, gıdada arz sorununu gündeme getiriyor. Üretimde gerileme tarımsal girdilerden sonra ürünlerde de dışa bağımlılığı artıracaktır. Tarımda yetersiz büyüme ve hatta küçülme; beslenme, işgücü maliyeti ve küresel rekabet gücü açısından Türkiye'yi zorlayacaktır" uyarısında bulunuyor.
Prof. Dr. Uysal, tarımda üretimin gerilediği, nüfusun ise artmaya devam ettiği bir ortamda gıda enflasyonunu düşürmenin pek olası görünmediğini kaydediyor.
