Haber: Selim Ercan
Kadın Hastalıkları Doğum Uzmanı Prof. Dr. Teksen Çamlıbel, 17 Kasım Dünya Prematüre Günü dolayısıyla Elips Haber’e konuştu. Prof. Dr. Teksen Çamlıbel, bağışıklık sistemleri tam gelişmeden doğan prematüre bebeklerin mikroplara karşı dirençlerinin düşük olduğuna dikkat çekti. Dr. Teksen Çamlıbel, prematüre bebeklerin hassas ve özenli bakım alması gerektiğini vurguladı.
Anne rahminde 37. haftasını tamamlamadan dünyaya gelen bebeklere prematüre bebek denildiğini belirten, Teksen Çamlıbel, ikizler veya üçüzler gibi çoğul gebeliklerin prematüreye sebep olan nedenlerden biri olduğunu söyledi. Çamlıbel, “Rahim tek bebeğe göre dizayn edilmiş tabiat tarafından, ikinci bir bebek geldiği zaman rahim, yarattıkları basınca dayanamıyor. Buda 9 aydan iki üç hafta önce doğuma yol açıyor” dedi.
Prematüre nedenlerinden bir diğerinin de sigara olduğuna işaret eden Çamlıbel, “Bunun dışında genetik yapı da prematüre doğuma yol açabiliyor. Aileden geçebiliyor. Onun dışında rahimde birtakım anormallikler olabilir. Rahim normalde üçgen şeklinde bir organ içi ters üçgen gibi, sivri tarafı aşağıda oluyor. Bazen kalp şeklinde oluyor yay gibi küçülüyor rahim. Rahim iki bölünüyor ve erken doğumu görebiliyoruz” diye konuştu.
“Ağır işlerde çalışanlarda bazen daha erken doğum olduğunu görüyoruz”
Ağır işlerde çalışanlarda bazen daha erken doğum olduğunu gördüklerini ifade eden Çamlıbel, şöyle devam etti:
“Erken doğumun en yaygın nedenleri ise; diyabet veya enfeksiyonlar gibi kronik sağlık durumları, uyuşturucu veya aşırı alkol kullanımı, Preeklampsi (hamilelik sırasında yüksek tansiyon), rahim veya serviks ile ilgili sorunlar, gebelikler arasında çok az zaman (18 aydan az), hamilelik sırasında vajinal kanama veya enfeksiyonlardır.”
“Çok fazla beslemek zararlı olabiliyor”
Normal bir bebeğin 3 kilo 150 gram doğduğunu kaydeden Prof. Dr. Çamlıbel, “2 kilo 500 gramın altında bazen özel bakım gerektiriyor. Çünkü bebeğin akciğeri gelişmemiş oluyor. Bebeğin nefes alıp vermesinde zorluklar olabiliyor.
Teknoloji artık ilerledi yeni doğan yoğun bakımında bebeklerin bir şansı olabiliyor. 2 kilonun altındaki bebeklerde yoğun bakımda oksijen verme, makineye bağlama, enfeksiyonlara maruz kalma, beyin kanamaları olabiliyor. Çok oksijen verildiğinde ise körlük olabilir. Buna dikkat etmek lazım. En mühimi de yetişmiş yenidoğan uzman doktor, yenidoğan uzman hemşireler çok önemli.
Yoğun bakımdan çıkan bebeğin ağzı küçük olduğu için anne memesini çok tutup ememiyorlar. Annenin sütü pompalayıp bebeğe vermesi lazım. Yapay mamalardan da faydanılabilinir. Prematüre bebekleri çok fazla beslemek zararlı olabiliyor”
Prematüre bebeklerin diğer daha kolay enfekte olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Çamlıbel, “Bebeklerin bağışıklık sistemi tam gelişmediği için daha kolay hastalanabiliyorlar. Bebeklerdeki değişimin yakından takip edilmesi lazım. Bebek yoğun bakımda çok üzün süre kalmışsa ve çok küçükse tam gelişmeme gibi sorunlar olabiliyor” dedi.
“Tüp bebek tedavilerinde çoğul gebeliklere teşvik etmemek gerekiyor”
Prof. Dr. Çamlıbel, tüp bebek tedavisinde anne rahmine iki bebek konulabildiğini, söz konusu çoğul gebeliğin ise erken doğuma yol açabileceğini ve tüp bebek tedavilerinde çoğul gebeliklere teşvik etmemek gerektiğini söyledi.
“Gebelere sigara içirmemek lazım” ifadesini kullanan Çamlıbel, sözlerini şöyle tamamladı:
“Prematüre doğum arttı diyebiliriz. Bunun en temel sebeplerinden bir tanesi yine tüp bebeklerin yoğun olarak yapılmasıdır. Tüp bebekler bilinmeyen nedenle 5-10 gün erken doğuyor. Yapısal olarak erken doğum olan bir ailede yapılınca biraz daha erken doğum olabilir. Böyle durumda prematüre riski artıyor. Evet artmakta prematüre doğum sayısı.
“Evlenme yaşı arttıkça da erken doğuma eğilim oluyor”
Türkiye’de anne olma yaşı yükseldi. Çoğu kişi 25 yaşına kadar evlenmiyor artık. İstanbul’da evlenme yaşı 29-30 gibi. Evlenme yaşı arttıkça da erken doğuma eğilim oluyor. Daha geç evlenme, daha geç çocuk sahibi olma gibi etkenlerde bu işin içinde.
Tavsiyem daha erken yaşlarda gebe kalma, sigara içmeme, genetik bir sorun varsa doktora bilgi verme çok önemli. Erken doğum bazen ilaçlarla bazen önlenebiliyor. Birtakım tedbirlerle. Hamilelerin devamlı doktor bakımında olması lazım.
Dr. İbrahim Sözen: İlaçlar bebeğin akciğer gelişimine katkı sağlıyor
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. İbrahim Sözen ise erken doğan çocukları yaşatabilme anlamında çok büyük bir gelişmenin olduğunu söyledi. Dr. Sözen, erken doğuma giren annenin doğumu 24-48 saat erteleyebilmeleri halinde bebeğin akciğer gelişimine katkı sağlayacak ilaç verdiklerini ifade etti.
Sözen, “Erken doğuma giren annenin doğumunu 24-48 saat erteleyebilirsek o 24-48 saat içerisinde anneye damar yolundan verilen streoid (kortikosteroidler )ilaçlarla çocukların akciğer gelişimini daha hızlı tamamlamasına yardımcı oluyoruz. Çocuklar erken doğsa bile, doğduklarında solunum güçlüğü yaşamaları daha az oluyor. Kortikosteroidler çocukların akciğer gelişimini tamamıyla sağlamasa da bile katkıda bulunuyor. Prematüre doğan çocuklar en azından daha az solunum sıkıntısıyla ve yoğun bakım ihtiyacı ile karşı karşıya kalabiliyor” dedi.
