Yazar Aziz Nesin, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Asım Bezirci ve Nesimi Çimen gibi isimlerin bulunduğu 51 kişilik gruptan 33'ü Madımak Oteli'nde yakılarak hayatını kaybetti. Aralarında yabancıların da olduğu yaşamını yitirenler için dünyanın dört bir yanından insanlar, her yıl olayların yaşandığı gün Sivas'ta toplanıyor.
Sivas olayları nasıl başladı?
2 Temmuz 1993'te Pir Sultan Abdal Şenlikleri için günler öncesi Sivas'a giden, çoğunluğu Alevi ve sol görüşlü Aziz Nesin, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Asım Bezirci ve Nesimi Çimen gibi tanınan isimlerinde yer aldığı 51 kişiden oluşuyordu. Sivas olaylarından iki gün önce kentte dağıtılan bir bildiride, Aziz Nesin'in o sırada başyazarı olduğu Aydınlık gazetesinde yayımlanan Salman Rüşdi'nin "Şeytan Ayetleri" kitabından bahsedilerek, Nesin'in hedef gösterildiği öne sürüldü.
Madımak Oteli’nde neler yaşandı?
Dört gün sürecek şenliklerde çeşitli sanatsal faaliyetler yürütecek olan grup sadece ilk gün etkinliklerini düzenleyebildi. Şenliğin ikinci günü olan ve Cuma gününe denk gelen 2 Temmuz'da namaz çıkışı toplanan bir grup etkinliğin yapıldığı alana yürümeye başladı. Sloganlarla etkinlik alanına yürüyen grup, hiçbir müdahale olmadan akşam saatlerine kadar 15 bin kişi halini aldı. Binlerce kişi otelin önünde sloganlar eşliğinde binayı taşladı ve camlar kırıldı. Birkaç saat içinde otel önündeki araçlar ateşe verildi. Otel içindekiler ise ya dışarı çıkıp linç edilecekti ya da otelde gruba müdahale edilmesini bekleyecekti. Ancak kalabalık, oteli ateşe verdi ve kimi boğularak kimi de yanarak hayatını kaybetti.
Yaşanan olayların ardından 35 kişi gözaltına alındı ve sonrasında bu sayı 190'a ulaştı. Gözaltına alınanlardan 66'sı serbest bırakıldı. "Sivas davası" olarak tarihe geçen mahkeme sonucunda 22 sanık 15'er yıl, 3 sanık 10'ar yıl, 54 sanık 3'er yıl, 6 sanık 2'şer yıl hapisle cezalandırıldı. Yargılananlardan 37'si ise beraat etti. Yıllar sonra Yargıtay DGM kararını bozdu ve sanıklar yeniden yargılandı. 1998'de onaylanan yeni kararda 33 sanık idam, 14 sanık ise 15 yıla kadar değişen hapis cezalarına çarptırıldı ancak idam cezaları usul noksanlıkları nedeniyle bozuldu. 2000 yılında yeniden idam cezasına çarptırılan 33 sanık 2002'de idam cezasının kaldırılması ile müebbet hapse mahkûm edildi. Zaman içerisinde tahliyeler ile hapisteki kişi sayısı 33'e düştü. Sivas katliamının kilit isimlerinden 8 sanık ise 1997'deki bozma kararı sonrasında firar etti. Sivas Davası 2014 yılında zaman aşımına uğradı ve tüm dava kapatıldı.
Olaylarda önemli rolü olduğu düşünülen Cafer Erçakmak'ın, Sivas'ta 2011 yılında kalp krizi sonucu öldüğü iddia edildi. Gizlice gömüldüğü söylenen Erçakmak hakkındaki dava, öldüğü için düşürüldü. Mağdurların avukatları DNA testi talep etti ve mezardaki kişinin yüzde 99.9 Erçakmak olduğu tespit edildi.
2 Temmuz 1993 Sivas katliamının ardından Madımak Oteli'nin alt katına kebapçı açılması tepkilere neden oldu ve tepkiler nedeniyle 2010 yılında kebapçı kapatılarak otel kamulaştırıldı. 2011 yılında ise bina 'Sivas Bilim ve Kültür Merkezi' haline getirildi.
