Bembeyaz karın kapladığı bir manzarada, gecelerin adeta gündüze döndüğünü görmek büyüleyici bir deneyim olabilir. Sokak lambalarının yetersiz kaldığı anlarda bile çevrenizi rahatça görebilmeniz, sanki doğanın kendi ışık gösterisini sunduğu bir sahneyi andırır. Peki, bu etkileyici fenomenin ardında yatan bilimsel gerçekler neler?
Kar, bembeyaz yüzeyi sayesinde üzerine düşen ışığın büyük bir kısmını geri yansıtır. Normalde çimenler, yollar, ağaçlar ışığı emerken, kar bunların tam tersini yapar! Bir yüzeyin ne kadar ışık yansıttığını belirleyen bir ölçüm var: Albedo. Bunu, 0 ile 1 arasında bir skalada düşünün
Siyah asfalt gibi yüzeyler ışığı emer, albedosu 0,04 civarındadır. Çimenlerin albedosu 0,25, yani biraz daha fazla ışık yansıtıyor. Beton biraz daha iyi, albedosu 0,55.
Peki taze kar? Tam 0,80 albedo değerine sahip! Yani, üzerine düşen ışığın %80’ini geri yansıtıyor. Ve işte bu yüzden her yer pırıl pırıl aydınlanıyor!
Kar, sokak lambalarının ışığını gökyüzüne geri yansıtıyor ve bulutlar bu ışığı tekrar aşağıya gönderiyor. Bu döngü devam ettikçe, ortam gitgide daha parlak hale geliyor.
Meteorolog Jacob Beitlich’e göre, “Eğer yerde kar varsa, atmosfere çok fazla ışık yansıyor ve bulutlardan tekrar aşağıya düşüyor.” Yani bir nevi doğal bir ışık kapanı oluşuyor.
Normalde, açık bir gecede ışık yukarı doğru gider ve uzaya kaçıp kaybolur. Ama kar yağarken veya yerde kar varken, genellikle alçak bulutlar oluyor. İşte bu bulutlar ışığı geri yansıtarak geceyi gündüze çeviriyor!
Ve eğer kar yağıyorsa, havada asılı duran minik buz kristalleri de ışığın büyük bir kısmını yansıtıyor ve dağıtıyor. Sonuç? Geceleri bile “ışıltılı bir dünya” gibi parlayan bir ortam!
Diyelim ki yerde hiç kar yok. İşte o zaman, sokaklar ve çimenler daha koyu renkli olduğu için ışığı emer. Açık bir gökyüzü varsa, sokak lambalarından gelen ışık doğrudan yukarı gider ve kaybolur. Sonuç? Daha karanlık bir gece.
Ama yerde kar varsa? İşte o zaman ışık her yöne dağılır ve ortam mükemmel bir şekilde aydınlanır. Hatta bulutlu gecelerde bu etki %200’e kadar artabiliyor!
