Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçildiği günden bu yana devletin borç yükü 4 kattan fazla arttı. İlgili dönemde özel sektörün dış borcu azalırken, kısa vadeli borçları arttı.
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre; 2018'de kamu brüt borç yükünün 665 milyar lirası iç borçlar, 505.1 milyar lirası da dış borçlardan oluşuyordu. 2023 yılına gelindiğinde borcun 2.6 trilyon lirası iç, 2.4 milyar lirası dış borçlardan oluştu. Dış borçların daha fazla artması yeni borçlardan çok kur artışlarından kaynaklandı. Söz konusu dönemde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) brüt borcu 426 milyar liradan 915 milyon liraya çıktı.
Tahvil borcu yükseliyor
Bahsedilen dönemde merkezi yönetimin iç borç yükü 586 milyar lira seviyesinden 4 kat yükselişle 2 milyar 348 milyar lirayı geöti. Merkezi yönetimin dış borç stoku ise 91 milyar dolardan 117 milyar dolara çıktı. Üstelik iç borçların faiz ve Türk Lirası'nın (TL) yapısı bozuldu.
Yeni sistemde kamunun uluslararası kuruluşlardan sağladığı krediler yalnızca yüzde 17 oranında artış göstererek 22 milyar dolardan 25.8 milyar dolara yükselirken; Hazine'nin tahvil yoluyla yaptığı dış borçlanmalar yüzde 32 yükselişle 69.2 milyar dolardan 91.5 milyar dolara çıktı. Kredi musluklarının kesilmesinden dolayı kredilerin dış borç stoku içindeki payı 5 yılda yüzde 24.1'den yüzde 22'ye düştü. Hazine'nin tahvil borçlanmalarının payı yüzde 75.9'dan yüzde 78'e yükseldi.
385 milyar lira faiz ödemesi
Merkezi yönetim, önümüzdeki Mart'ta yapılacak seçimlere kadar olan dönemde 299 milyar lira faiz ödeyecek. Sonraki bir yılda ödenecek faiz 384.5 milyar liraya ulaşacak. Sonraki bir yılda kamunun ödeyeceği iç borç anapara ve faiz tutarı 982 milyar lirayı geçecek.
Kısa vadeli borç hızla arttı
Kamu sektörü brüt borç stoku içinde kısa vadeli borç 5 yılda yüzde 60 yükselirken uzun vadeli borç stokundaki yükseliş yüzde 34.5 düzeyinde kaldı. Dolayısıyla kısa vadeli borçların toplam brüt borç yükü içindeki payı yükseldi. Uzun vadeli borcun payı azalış gösterdi. Özel sektör ise söz konusu dönemde dışarıdan borç bulamadığı için net borç ödeyici oldu. Üstelik kısa vadeli borçları 66.4 milyar dolardan 88.3 milyar dolara çıktı. Uzun vadeli borçları 210.3 milyar dolardan 150 milyar dolara düştü. Bu durum, özel sektörün kısa vadeli borç bulmak zorunda kaldığına işaret ediyor.
