İstanbul'un tarihi ve arkeolojik mirasının ortaya çıkarılması ve korunması hususunda önemli bir rol alan Bathonea Antik Kenti aynı zamanda "Dünyanın En Önemli Arkeolojik Keşiflerinin İlk On Listesi"nde bulunuyor.
Bathonea Antik Kenti kazılarının destekçisi olan Mercedes-Benz Türk'ün alanda düzenlediği ilk etkinlikte, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Yardımcısı Bülent Avnamak, Kocaeli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nuh Zafer Cantürk ve Mercedes-Benz Türk İcra Kurulu Başkanı Süer Sülün arasında imza töreni yapıldı.
Bu yılki hedef 750 arkeolojik kazı yapmak
Törende konuşan Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kazılar Dairesi Şube Müdürü Nihal Metin, Cumhurbaşkanlığı ve Bakanlar Kurulu kararı ile yürütülen arkeolojik kazılar, müze kazıları, kurtarma kazıları ve yüzey araştırmaları olmak üzere geçen yıl 713 etkinlik düzenlediklerini açıkladı.
Metin, bu kazılara 200 milyon liraya yakın Bakanlıktan ödenek aktardıklarına vurgu yaparak, bunun dışında destek ve sponsorlarla birlikte 500 milyon liraya civarında ödenekle 2023'te 750 arkeolojik kazı yapmayı hedeflediklerini açıkladı.
Mercedes-Benz ailesine teşekkür eden Metin, şu anda Cumhurbaşkanlığı kararı ile yapılan arkeolojik kazıların 170'e dayandığını işaret ederek, yabancı arkeologların yürüttüğü kazıların 32 olduğunu belirtti.
"Kazı çalışmalarımız Kültür ve Turizm Bakanlığımızın onayıyla 120 kişiyi buldu"
Bathonea Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Şengül Aydıngün, Bathonea'nın Cumhurbaşkanlığı kararlı bir kazı olduğunu ifade ederek, "Cumhurbaşkanlığı kararlı olan kazılar çok uzun süren kazılardır. Sürekli devam eden, yüzyılları geçebilen kazılardır. Biz de böyle bir kazıyız. 15. sezondayız ama bazı sezonlarda ekonomik nedenlerle çalışma yapamadık. Tekrar destek bulup, güç kazandığımız için çok çok mutluyuz" diye konuştu.
Aydıngün, kazılara başlamadan önce dünyanın dikkatini çektiklerini açıklayarak, şunları söyledi:
"Aslında Bathonea bir liman kenti. Geçmişte İstanbul ilk kurulduğunda Bizantion kenti vardı. Ardından da Konstantinopolis kuruldu ve bu kentlerin yakınında Bathonea, İstanbul'a çok büyük hizmetler eden liman yerleşkesiydi. Bu yıl üç bölümde kazı çalışmalarımız Kültür ve Turizm Bakanlığımızın onayıyla 120 kişiyi buldu. Uluslararası bir kazı bu ve bu ekip 3 ay kadar bir sezonu burada geçirecek."
Kazının başkanlığının Kocaeli Üniversitesi yürütse bile yabancı üniversitelerin dışında Türkiye'den 15 okulun öğrencileriyle kazılara destek verdiğini kaydeden Aydıngün, alanda aynı zamanda 10'a yakın işçinin görev yaptığını açıkladı.
"Bathonea, Roma'dan, Bizans'tan ve İstanbul'dan da daha önceye tarihlenebilecek bir alan"
Kocaeli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nuh Zafer Cantürk, arkeoloji bölümü olarak hem yerel hem de ulusal hem de uluslararası dünya arkeolojisine katkı sağlamak amacıyla yoğun bir gayret gösterdiklerini ifade etti. Cantürk, Bathonea kazılarına Türkiye'nin dışında Polonya'dan, Almanya'dan, ABD'den, İtalya'dan, Ukrayna ve Yunanistan'dan bilim adamlarının katkı verdiğini açıkladı.
Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli şunları dile getirdi:
"İstanbul'un belki de merkezi Avcılar'da Bathonea başka bir tarihe ve belki de Roma'dan, Bizans'tan ve İstanbul'dan da daha önceye tarihlenebilecek bir alan. 15 yıllık bir kazı süresi bizim için çok uzun bir süre gibi gözüküyor. Fakat genel kazılara baktığımızda bugün bütün dünyanın gözünü çevirdiği ve tarihin merkezi olarak ifade edilen Göbeklitepe de herhalde 40 yılı aşkın süredir ve bugün bizim yaşadığımız durum gibi kimsenin gelmediği, gitmediği, desteklerin sınırlı olduğu bir yerdi. Ama bugün başka bir noktada ve dünya tarihini değiştirip başka bir konuma yükseldi. Bathonea için de böyle bir durum söz konusu mümkün."
Mercedes-Benz Türk İcra Kurulu Başkanı Süer Sülün, kurum olarak eğitim, kültür, sanat ve spor alanlarına her zaman destek verdiklerini açıklayarak, Bathonea kazılarına önceki yıldan bu güne sponsor olduklarını anlattı.
Sülün, daha önce de 1988'den başlayarak 15 yıl kesintisiz Troya Antik Kenti'nin sponsorluğunu üstlendiklerine vurgu yaparak, "Bu 2. sponsorluğumuz olacak. Ümit ediyorum böyle uzun soluklu, böyle başarılı bir yolculuğumuz olur hep beraber. Tüm ekibe teşekkür ediyorum" dedi.
Bathonea Antik Kenti kazıları hakkında
Küçükçekmece Gölü havzası içindeki Bathonea Antik Kenti kazıları 2007 yılında yüzey araştırmasıyla başladı. Çalışmalar Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ve İstanbul Valiliğinin maddi desteğiyle 2009 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla Prof. Dr. Şengül Aydıngün başkanlığında bilimsel kazılara çevrildi. Kazılar esnasında Helenistik ve Roma dönemlerine tarihlenen "Büyük" ve "Küçük" olarak adlandırılan iki antik liman ve göl içinde kalmış bir antik deniz fenerinin izleri bulundu. Bu keşifle birlikte Patara'dan sonra Türkiye'de ikinci antik deniz feneri bulunmuş oldu.
2009 yılındaki araştırma sonuçları üzerine Amerikan Arkeoloji Enstitüsü (Archaeology) Dergisi, İngiliz Independent Gazetesi ve Heritage Key adlı yayın organları aynı yıl kazı alanını "Dünyanın En Önemli Arkeolojik Keşiflerinin İlk On Listesi"ne aldı.
Gerçek manada 2011, 2012 yılında başlayan kazılarda bugüne kadar antik liman yapıları, imparator Büyük Konstantin tarafından yaptırıldığı kaydedilen dev bir açık sarnıç (100x20 metre uzunluğunda 7000 metreküp su hacimli), bir kale kalıntısı ve tabanları mozaik kaplı büyük bir saray kompleksi, yer altı su kanalları ile antik yollar ortaya çıkarıldı.
Bu yapıların içlerinde bulunan küçük objeler, seramikler ve amphoralar, Milattan Önce 6. yüzyıldan, Milattan Sonra 6 yüzyıla kadar Akdeniz'in batısından doğusuna kadar pek çok antik merkezle (İspanya, İtalya, Sicilya, Fas, Mısır, Lübnan, Fenike, Suriye, Ege Adaları) Karadeniz arasında yapılan yoğun bir deniz ticaretinin varlığını gösterdi.
